woensdag 30 januari 2008

Opinie-artikel 'Vliegtaks'

De Statenvergadering bracht mij op het idee om een opinie-artikel te schrijven over de kritiek van VVD-Statenfractievoorzitter Ingrid Muijs op de invoering van de zogeheten 'vliegtaks'. Dat is een nieuwe milieubelasting van 11,25 euro per reiziger voor vluchten vanaf Nederland naar de rest van Europa (internationale transfer-reizigers betalen deze belasting overigens niet... iets dat volgens mij nog gecorrigeerd dient te worden!). De tekst van het opinie-artikel zoals dat vandaag naar de krant is gestuurd, staat hieronder:

Drijft nieuwe vliegtaks Limburgse vakantiegangers naar het buitenland?
Toeristen zijn ook vervuilers


Ik kan er eigenlijk niet bij: enerzijds praat iedereen – van Kamer tot café – over de noodzaak om beter en zuiniger met het milieu om te gaan, energie te sparen en na te denken over alternatieven. Anderzijds spreken provinciale politici als Ingrid Muijs (VVD) en vliegveld Maastricht doem en ondergang over de nieuwe vliegtaks van 11,25 euro per reiziger. Reizigers zouden massaal naar het buitenland gaan om van daaruit te vliegen en maatschappijen laten Nederlandse (regionale) luchthavens liggen. Zo zou het Italiaanse Volareweb al besloten hebben vliegveld Maastricht te verlaten. “Door de vliegtaks”, zo betoogde Muijs tijdens de laatste vergadering van Provinciale Staten.

Raar! Ik zou denken dat Muijs – en met haar eigenlijk iedere Nederlander – voor de verandering eens blij zou zijn met deze milieumaatregel. Immers: eindelijk wordt het beginsel “de vervuiler betaalt” ook in de vliegtoerismesector toegepast. Althans: het is een eerste bescheiden aanzet. Voor wie het niet wist: in haar laatste verkiezingsprogramma pleitte de VVD voor een “kilometerbeprijzing waarbij je gebruik in plaats van bezit van de auto belast”. Volgens mij is de vliegtaks het equivalent van de kilometerbeprijzing: wie vliegt, die vervuilt, die betaalt. Punt uit.

Wel even wennen natuurlijk voor de meesten onder ons. We vinden het inmiddels normaal om “de vervuiler betaalt” te roepen als het gaat om bedrijven met hoge schoonstenen of veel afval. We gaan in ons denken over waarom ‘de ander’ moet betalen zelfs nog een stapje verder, door te stellen dat een belasting op milieuvervuiling de innovatie aanmoedigt en op termijn onze economie extra laat groeien. De wet van de versnellende achterstand. Niks mis met deze redenering overigens.
Ingrid Muijs denkt nu dat Nederlanders – en wij Limburgers in het bijzonder – het moeilijk hebben om ons als vervuiler te zien op het moment dat we een leuk vliegreisje naar het buitenland boeken. Nee, volgens haar ervaren we de vliegtaks als onrechtvaardige straf en grijpen we als grensprovincie meteen naar een oud en beproefd middel: vluchtgedrag naar Duitsland en België waar die belasting (nog) niet bestaat. Het roept bij mij herinneringen op van lange rijen Nederlandse kentekens voor Duitse en Belgische tankstations om toch maar een paar cent te besparen. Maar ja: toen waren we ons ook nog niet (echt) bewust wat we met onze reizen aan vervuilende roet- en CO2-uitstoot aanrichten.
Anno 2008 ligt dat anders: je kunt het wel of niet eens zijn met Al Gore’s gehypte doemfilm, maar feit blijft dat de huidige productie aan vervuiling en de almaar groeiende behoefte aan schaarse grondstoffen niet bevorderlijk is voor ons leefklimaat en dat van onze kleinkinderen. Om mij heen hoor ik alleen maar dat mensen begaan zijn met het milieu en hun steentje willen bijdragen aan de vermindering van vervuiling. Tegelijkertijd gun ik iedereen zijn vakantiebestemming. Ik geloof in de uitdrukking “put your money where your mouth is” en vetrouw er dan ook op dat de gemiddelde Limburger niet vanwege de introductie van deze specifieke milieubelasting plotseling besluit om naar Weeze, Düsseldorf, Charleroi of Brussel te vluchten.

Maar het is toch oneerlijk dat wij wel moeten betalen en zij in het Europese buitenland niet? Tja, daar zit wat in. We roepen echter ook al sinds jaren dat we bij de voortrekkers van Europees beleid willen horen. Milieu is daarbij zelfs een specialiteit. Zo is het in dit geval ook: iemand zal het voortouw – en daarmee de eerste pijnlijke stap - moeten nemen, anders blijft samenwerking altijd steken op de snelheid van de langzaamste speler. Dan kom je uit bij het zo geliefde laissez-faire denken van de VVD waarbij niemand iets doet en iedereen wacht op de ander. En Volareweb dan? Volgens Muijs verlaat die vliegtuigmaatschappij Maastricht Airport juist vanwege de vliegtaks. Als dat werkelijk zo door Volareweb gesteld wordt, dan stel ik vast dat het bedrijf vertrekt zonder te onderzoeken of er dit jaar werkelijk minder reizigers bij haar boeken. Dat roept bij mij meteen weer achterdocht op over de werkelijke reden van vertrek. Misschien is het dan maar beter dat Volare’s plaats op Maastricht-Aachen Airport worden ingenomen door een maatschappij met wat meer vertrouwen in haar eigen product.