Woordvoerderschap op dossier Buitenring Parkstad

Sinds vorige week ben ik namens de PvdA Statenfractie de woordvoerder op het dossier Buitenring Parkstad. Ik kom zelf niet uit de Oostelijke Mijnstreek en eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik er tot nu ook niet heel vaak kom. Omdat de Buitenring een strategisch grootschalig project betreft waarmee enkele honderden miljoenen euro’s gemoeid zijn, leek het mij verstandig om een dag uit te trekken om het gebied waar de Buitenring gepland is, eens goed te verkennen. Vorige week vrijdag ben ik dan ook samen met twee ambtenaren van de provincie en gewapend met detailkaarten alle vijf mogelijke tracé’s van de Buitenring afgereden. Het leverde nog geen totaalbeeld op, maar wel een goede eerste impressie van wat er mogelijk staat te gebeuren.

Waarom een Buitenring?
De zeven gemeenten (Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Brunssum, Simpelveld, Voerendaal en Onderbanken) die samen de Parkstad vormen hebben al jaren een gezamenlijk probleem: het verkeer binnen en tussen de gemeentes loopt volledig vast. Duizenden auto’s en vrachtwagens banen zich iedere dag een weg door de nauwe straatjes van de binnensteden en op te smalle landwegen. Er is geen efficiënte doorgaande verbinding van het noordwestelijk deel van de Oostelijke Mijnstreek (Nuth) tot aan de Duitse grens. Dat leidt er ook toe dat veel bedrijven niet echt happig zijn om zich in deze regio te vestigen: ze zijn voor anderen haast niet te vinden en ze kunnen ook zelf maar moeilijk tot bij de aansluitingen op het hoofdverkeersnet komen. Een collega zei onlangs: “Je doet er bijna net zolang over om via de A2/A76/A79 van Eindhoven tot bij Kerkrade te komen als vanaf Nuth binnendoor tot bij Herzogenrath”. En die afstand is maar net 30 km. De oorzaak van deze situatie ligt vooral in de historische geografische ontwikkeling van de gemeentes. Die is namelijk vooral bepaald door de vroegere vereisten van de mijnbouw en die trok zich relatief weinig aan van optimale stads- en regioinrichting.

In 2001 (POL 2001 en 2006) hebben de provincie en de betrokken gemeentes principieel besloten om aan deze situatie een einde te maken en een Buitenring aan te leggen die het doorgaande verkeer uit de centra moet weren. Doel is om de verkeersbelasting voor inwoners van de gemeentes duidelijk te verlagen en tegelijkertijd de regio voor (nieuwe) bedrijven aantrekkelijker te maken. Daarnaast hebben een aantal bestaande attracties (denk aan: Gaiapark, Mondo Verde, Snow World en andere) blijkbaar veel last van de slechte bereikbaarheid. Sinds 2006 is een ambtelijk projectteam van de provincie bezig met de ontwikkeling en voorbereiding van de aanleg. Volgens de planning gaat in 2010 de schop in de grond en zijn de laatste werkzaamheden in 2015 afgerond.
Voordat het echter zover is, moeten Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten echter nog een aantal besluiten nemen. Overigens gaat dat uiteraard in overleg en medewerking met de betrokken gemeentes. De twee belangrijkste besluiten betreffen: (1) het te kiezen tracé van de weg en (2) de kosten van de aanleg. De provincie betaalt in principe de helft van de aanlegkosten. De rest wordt door de gemeentes gedragen. Daarbij is afgesproken dat eventuele meerkosten door beide zijden evenredig gedragen worden. Daar waar een specifieke gemeente geheel eigen wensen heeft, moet deze de extra kosten in principe zelf dragen.

Nu liggen er op dit moment 5 verschillende opties voor het tracé op tafel, met ieder zijn eigen voor- en nadelen. Wordt er meer natuur gespaard, gaat dat vaak ten koste van de verkeersdoorstroming en stijgen de kosten (er moet dan vaak meer gesloopt worden of extra tunnels worden aangelegd). Wordt gekozen voor de goedkoopste en/of meest efficiënte optie, dan gaat dit mogelijk ten koste van het stadsaanzicht, of specifieke gebouwen die in de weg staan. Sommige gemeentes zien de Buitenring liever helemaal aan de buitenrand van de eigen gemeente lopen en andere willen de Buitenring het liefst aan laten sluiten op bestaande grotere wegen. Dan spelen ook nog zaken als: op welke hoogte wordt de weg aangelegd, waar moeten viaducten of tunnels komen etc. Een grove schatting geeft aan dat de bouwkosten ergens tussen €180 miljoen en €500 miljoen (prijspeil 2007) komen te liggen, afhankelijk van de te maken keuzes. En alsof dat nog niet genoeg is: de Buitenring zal in Brunssum mogelijkerwijs ook in de buurt van Afcent komen, waardoor deze – waarschijnlijk via het Ministerie van Defensie – ten aanzien van de tracékeuze een niet onbelangrijke stem in het kapittel krijgt.

Eind 2008 nemen Provinciale Staten een definitieve beslissing. De komende maanden ga ik dan ook gebruiken om met zoveel mogelijk lokale en provinciale bestuurders, gemeenteraden, bewonersverenigingen en ondernemers te praten over hun mening ten aanzien van de wenselijkheid en ligging van de Buitenring. Natuurlijk zal het definitieve besluit van Provinciale Staten niet iedereen zijn zin geven, maar mijn streven is om:
* voor inwoners van Parkstad een duidelijk meetbare vermindering van de verkeersbelasting t.g.v. doorgaande verkeer te realiseren
* de toegankelijkheid tot bedrijven en bedrijfsterreinen in de Parkstad te verbeteren
* de natuurcomponent na de inrichting van de Buitenring er beter te laten uitkomen dan nu het geval is.