Buitenring 6 - Verslag van rondrit met bewonersplatforms

Als ik aankom op de parkeerplaats van het station in Nuth staan al zo’n 10 mensen te wachten. Voorstellen hoef ik mij niet echt, want de meesten heb ik ook twee weken ervoor gezien toen ik de bewonersplatforms uitnodigde om vandaag (19 september) samen met de PvdA-Statenfrac tie een bustocht langs het geplande voorkeurstracé van de Buitenring te maken. Er is enige achterdocht: “Dit wordt toch geen PvdA-promotietoer waar we alleen nog mogen luisteren naar wat er al besloten is”? Korte tijd later staat de busparkeerplaats vol met mensen. Ik schat dat we in totaal met zo’n 40 mensen op pad zullen gaan.
Naast vertegenwoordigers van diverse bewonersgroepen komen ook een aantal lokale PvdA wethouders en raadsleden mee. Ik heb ze vooraf op het hart gedrukt vooral te luisteren naar de opmerkingen die de bewoners de komende twee uur gaan maken. Vragen stellen en niet prediken!

In tegenstelling tot de busrit twee weken eerder met de commissie Fysiek Domein van de provincie, komen we nu op de Randweg geen file tegen. Ik kijk op mijn horloge: we rijden het traject op precies dezelfde dag en hetzelfde tijdstip als toen. “Files? Hier zijn geen files, althans niet richting Hoensbroek en verder. De enige files die hier ’s ochtends en ’s avonds zijn, staan voor de aansluiting bij de A76. Daar moet wat aan gedaan worden”, krijg ik te horen. Vanaf de Naanhof rijden we richting Maria Gewanden tot aan het kerkhof. Daar stappen we uit, want het platform Vaesrade wil ons een holle weg uit de Romeinse tijd laten zien die dreigt te verdwijnen door de aanleg van het voorkeurstracé. Ondertussen krijgen we ook uitleg over de mogelijke risico’s van een veranderende grondwaterstroom voor de beschermde Geleenbeekdal. “De unieke flora en fauna worden ernstig bedreigd als er aan die waterstromen vanaf de helling iets verandert”. Platform Vaesrade neemt ons mee naar een open veld tussen de bossen op de helling. Een deel van het veld zou moeten verdwijnen en ook een stuk van het bos, als we de plannen van gedeputeerde Driessen mogen geloven. Ik geef aan dat ik van het projectbureau heb begrepen dat het tracé wel op de hoofdlijnen vastligt, maar nog niet op de meter: “Volgens mij kan de weg nog vele meters naar links of naar rechts liggen”, zeg ik. Dat levert mij een aantal heftige reacties op, want dat was tot nu niet bekend. Terecht wordt de opmerking gemaakt dat een verschuiving zowel een wending ten goede als ook ten slechte kan betekenen. Men wordt er niet geruster op. Mijn fractiecollega’s zijn onder de indruk van de natuurvernietiging die hier zou kunnen plaatsvinden. “Dit is echt een knelpunt en we moeten echt bekijken of het bos en de holle weg niet op de een of andere manier gespaard kan blijven”. Ik heb eerder beloofd dat ik alle punten die de bewoners aandragen de komende weken nauwkeurig zal onderzoeken en ook de gedeputeerde zal vragen om op specifieke knelpunten met alternatieven te komen. Als we teruglopen naar de weg geef ik aan dat ik het ook niet zie zitten om de buitenring maar over de Randweg te laten lopen. Dan zouden honderden woningen in Maria Gewanden de Buitenring op nog geen paar meter van hun voordeur hebben. Nog los van het kerkhof met daarin graven die minder dan 10 jaar oud zijn. Later op de dag krijg ik sterk de indruk dat de inwoners van Vaesrade vooral bezorgd zijn dat zij door de Buitenring geïsoleerd komen te liggen. Misschien dat een extra ontsluiting voor Vaesrade op de Buitenring (een deel van) het probleem hier kan oplossen?

Ik merk dat de bewoners op dit moment vooral hopen en verwachten dat de buitenring er helemaal niet komt. Het rapport van de MER-commissie is daar toch een duidelijk teken voor? Nee. Het is niet heel gebruikelijk, maar bij grote en complexe projecten kan het inderdaad voorkomen dat de commissie stelt dat het ingediende rapport niet helemaal compleet is en dat aanvullende informatie moet worden nagereikt. Is die informatie er, dan toetst de MER-commissie alleen of de provincie daarmee voldoende geïnformeerd is om een afgewogen beslissing over de buitenring te nemen. Ze geeft geen oordeel over de wenselijkheid van de weg zelf. Daarvoor moeten de bewoners bij de Raad van State zijn.

In de buurt van de Allee kijken we uit over het stuk weiland dat al eerder was aangewezen als traject voor een buitenring. “Maar niet een buitenring van dit formaat!”, wordt gezegd. De bewoners wijzen richting het Chinees restaurant, waar de weg dwars doorheen moet gaan lopen. “Kijk eens naar het niveauverschil. De weg kan het eerste deel misschien nog wel verdiept worden aangelegd” (aangepast plan van de provincie, naar ik heb begrepen; RP) maar daar achter moet hij toch vele meters omhoog. Zeker wel zes tot tien meter”. Wat een monster, denk ik.
In het Amstenraderveld zit de bus even vast, want de wegen zijn smal. Het platform Amstenraderveld wil ons laten zien waar de weg nu gepland is: midden in het veld en pal in het zicht van de – overigens nieuwe – huizen. “Als die weg daar komt dan gaat een belangrijk stukje van ons Limburgs landschap verloren, en daar komen de toeristen toch juist voor? Nu ga je met de buitenring toeristen hierheen halen die vervolgens niet meer rustig van onze weidse vergezichten kunnen genieten. Dat kan toch niet?!” Het uitzicht is nu inderdaad mooi, dat moet gezegd zijn. Als ik nog eens om mij heenkijk naar de huizen valt mij nog eens de nieuwheid van het Amstenraderveld op. Al zeg ik het op dat moment niet hardop, heb ik toch sterk de indruk dat de mensen hier vooraf hebben moeten weten dat er meteen achter hen een grotere weg gepland stond. Maar anderzijds is het de moeite waard om nog eens kritisch te kijken naar de geplande route. Zou de weg hier misschien iets verschoven kunnen worden, zodat hij uit de zichtlijn verdwijnt? Wat betekent dat voor de boogstraal van de weg en wie zou er juist dan meer last van kunnen krijgen?

We stoppen ook kort in Brunssum-Noord en lopen een tuin in aan de Montgomerylaan. Daar kijken we wederom over een veld waar het voorkeurstracé gepland is. Aan de andere kant van het veld liggen de huizen van de Titus Brandsmalaan. Aan weerszijde is men er niet gerust op. Ook hier komt de weg, als het aan de provincie ligt, verdiept te liggen. De bewoners zien echter ook dat niet zitten omdat ze vrezen dat door de wegbreedte het talud wel heel dicht op hun tuinen komt te liggen. “Ik geloof er niets van dat we de weg niet zullen zien. Het geluid ervan krijgen we in ieder geval wel!” Op dat moment komt er net een Awacs-toestel overvliegen.
We rijden door naar het Merkelbeekdal. Ook daar vliegt net weer een Awacs-toestel over. “En dat hebben we ook nog”, merkt iemand kritisch op. De huizen in het dal van de Merkelbeek, merkt iemand op. Bij zware regelval verzamelt het water zich net bij die huizen “…en het huidige waterafvoernet kan het niet of nauwelijks bijhouden. “Als er nu ook nog een vierbaansweg langs loopt, dan komt het water nog sneller naar het laagste punt en kan de afvoer het helemaal niet meer aan”. Met een breed gebaar wordt nog eens naar het landschap aan de merkelbeek gewezen. “Dat gaat allemaal kapot als die weg er komt. Dat kan toch niet?!” Ook dit is een punt om nog eens opnieuw naar te kijken. We rijden een stukje verder als de volgende Awacs alweer overvliegt. Ik kijk hem vanuit een veldweg na en zie dat de Awacs niet landt, maar een ‘touch&go’ maakt. Met veel vlieggeweld en een enorme uitlaatpluim trekt het vliegtuig weer op en vervolgt zijn weg.

We dreigen inmiddels een beetje achter te lopen op de planning. Om 18.00 uur willen we namelijk in de Brikke Oave zijn om daar verder te discussiëren. We besluiten dan ook om door te rijden tot in Kerkrade. We slaan daarbij de zogeheten ‘tunnelwegvariant’ (Tunnelweg-Rukkerweg tot aan de Binnenring) over. In de Brikke Oave zullen we er nog verder over praten. Bovendien heb ik zelf vragen gesteld aan de gedeputeerde over de mogelijkheid van een ‘gesplitste variant’ over de Tunnelweg en de verlengde Dentgenbachweg (ieder 2x1-baans). Als we langs de Brunssummerheide over de N299 rijden merk ik op dat ik van de provincie de verzekering heb gekregen dat de Buitenring over het bestaande wegdek zou worden aangelegd. Alleen de smalle strook bomen tussen de huidige weg en de naastgelegen ventweg zou moeten wijken. “Maar wat zijn de gevolgen voor de verkeersdrukte door dit gebied?”, wordt opgemerkt. De Brunssumerheide als geheel moet wat mij betreft zijn functie als rustgebied behouden.

In Kerkrade bestaat veel kritiek op de Buitenring. Echter, zoals wethouder Hans Bosch later opmerkt: “We zijn niet tegen EEN buitenring, maar we zijn tegen DEZE buitenring”. En daarmee bedoelt hij dus het voorkeurstracé. Een van de kritiekpunten betreft het voornemen om de Roderlandbaan – die nu een belangrijke verkeersader is – geen aansluiting te geven op de Buitenring. De provincie is namelijk bang dat weggebruikers vanaf de Buitenring de Roderlandbaan blijven gebruiken in plaats van de rest van het voorkeurstracé. “Belachelijk”, wordt er opgemerkt. “Nu sluit je een hele wijk af.” Ik moet zeggen dat ik- na verdere uitleg –de logica van de afsluiting ook niet zie. De Roderlandbaan moet op de een of andere manier toegang blijven bieden tot de rest van de stad en dat kan alleen als er ook een verbinding is met het voorkeurstracé. In een later gesprek op de provincie krijg ik de indruk dat ook de provincie nog nadenkt over een aansluiting, maar dan wel zo dat de Roderlandbaan toch niet als een sluiproute kan gaan fungeren. We zullen zien. Als we in Kerkrade aankomen over de N299 wordt ook dudielijk dat hier een probleem ligt. Wie vanuit de zuidkant komt, kan straks de Buitenring helemaal niet op. Da’s niet logisch.
Naast het niet doorgaan van het Tunnelweg-alternatief is het kernbezwaar van de gemeente Kerkrade tegen het voorkeurstracé de doorgetrokken Dentgenbachweg. Maar voordat we bij de Dentgenbachweg aankomen, kruisen we de Hopel. De huizen die hier liggen, lopen het risico om door de Buitenring helemaal geïsoleerd te raken. Hier is in ieder geval geen enkele voorziening in het voorkeurstracé gepland. Dit kun je volgens mij niet maken.
De Dentgenbachweg loopt parallel aan het Anstelerbeekdal. Het is een mooi gezicht, daar links naast ons. De zorg bestaat dat de weg meer het dal ‘in wordt gelegd’. Tijdens de eerdere rondrit met de provincie is dit ook gevraagd en volgens de provincie is men inmiddels zover dat de weg niet verder het dal inschuift, maar bij het fietspad ophoudt. De benodigde ruimte voor een 2x2-baans weg zou worden gevonden aan de andere kant van de weg, bij de bedrijven. Mogelijk zou zelfs de bestaande ventweg naar de achterkant van de bedrijven kunnen verhuizen om zodoende veel ruimte over te houden voor zowel de nieuwe weg als het bijbehorende fietspad.

De bus gaat stopt even in Kaalheide. Daar wordt ons door een van de bewoners uitgebreid verteld welke schade het voorkeurstracé zou aanbrengen aan de Vloedgraaf, een gebied met hoge landschappelijke waarde. Ik zie wat hij bedoelt. Hier loopt de Hamweg, een weggetje met een lange bomengallerij vlak naast het Miljoenenlijntje. De bomen langs de Hamweg zouden in het voorkeurstracé gedeeltelijk of helemaal verdwijnen. Het is dan ook niet meer dan logisch dat de bewoners in hun zienswijze hebben gevraagd om de weg op zijn minst te verplaatsen, al vinden ze ook dat een aantasting van het groene gebied ernaast. We rijden verder. We gaan niet door tot aan Avantis, maar rijden door naar de stadsautobaan richting Nuth. Voordat we echter zover zijn, staan we nog even stil bij het rijtje huizen aan de Hamstraat. Als de Buitenring hier over de Hamstraat komt, dan zijn deze huizen helemaal van de rest van Kerkrade afgesneden. Dat lijkt niemand een wenselijke situatie. Of hier een viaduct of iets dergelijks zou helpen om die verbinding met de stad te behouden, wordt alom betwijfeld. Ik denk het ook niet.

In de Brikke Oave gaat de discussie – bij tijd en wijle behoorlijk heftig – verder. Het is duidelijk dat de bewonersgroepen inzetten op een stopzetting van de Buitenring. Daarvoor gaan ze ook naar de Raad van State. Ik geef – aangevuld met opmerkingen van collega’s uit de zaal – een korte toelichting op de politieke verhoudingen in Provinciale Staten. Onze fractievoorzitter Peter van Dijk bevestigt dat er binnen de Staten – ook bij de PvdA – eensgezindheid bestaat over de komst van de Buitenring als middel om de economie en de mobiliteit in de Parkstad voor lange duur te versterken. Het gekozen voorkeurstracé is echter nog niet heel lang bekend en wat ons betreft is het zaak om vooral te onderzoeken waar de pijnpunten voor bewoners langs dit traject liggen. Als we goede alternatieven en oplossingen krijgen vanuit de bevolking, kunnen we kijken of we een meerderheid kunnen vinden om op specifieke punten maatwerk te leveren. Ik benadruk dit nog een keer in de zaal: geef ons informatie waarmee we kunnen werken en kunnen onderzoeken of er langs het geplande traject aanpassingen mogelijk zijn.

Ik sluit de discussie af door te zeggen dat de PvdA-Statenfractie voorafgaand aan haar besluit in Provinciale Staten eerst terugkomt naar de Brikke Oave om daar niet alleen haar definitieve standpunt bekend te maken, maar vooral ook de redenen en de argumenten waarom. Ik ben er zeker van dat we niet iedereen tevreden zullen stellen (zeker niet de mensen die de Buitenring in zijn geheel afwijzen), maar tussen de 19e september en de verwachte besluitvorming in december/januari is er tijd genoeg voor iedereen om mij verbeteringspunten ten opzichte van het voorkeurstracé toe te sturen. Ik neem alles mee in het onderzoek en de verdere gesprekken met de provincie.