donderdag 13 december 2007

Werkbezoek aan Eijsden

Vorige week bracht de PvdA-Statenfractie een werkbezoek aan de gemeente Eijsden. Burgemeester Manon Pelzer en de Eijsdense PvdA-fractie hadden het bezoek goed voorbereid. Ze wilden met name aandacht vragen voor drie actuele - en voor Eijsden dringende - problemen:
1. de dreigende/mogelijke komst van een wietboulevard naar de gemeente,
2. de bouw van een nieuwe energiecentrale direct aan de Belgische grens met Eijsden
3. een lopend experiment met de treinverbinding tussen Maastricht en Luik.

Het blijkt maar weer eens hoe belangrijk werkbezoeken zijn: je moet er echt zijn geweest om specifieke lokale problemen en situaties te begrijpen en daarop dan ook politiek te reageren. Vanaf papier kun je over het algemeen gemakkelijk en snel besluiten. De consequenties worden doorgaans in redelijk abstracte termen beschreven en staan meestal in het teken van "het hogere doel". Dat is niet zelden: vervelend voor de een, maar goed voor de wijdere gemeenschap. De kans bestaat dan echter dat je uit onwetendheid over de feitelijke situatie voorbij gaat aan heel gegronde bezwaren van een minderheid, alleen om de meerderheid te plezieren.

Mijn collega Alouis Heijmans heeft ons bezoek aan de beoogde locatie voor de wietboulevard (aan de Oosterweg precies naast het recreatiepark Oost Maarland aan de Maas) zeer treffend beschreven. Burgemeester Leers zegt van plan te zijn op die plek een gebouw van 2000 m2 neer te zetten, met 700 parkeerplaatsen. Dat komt neer op gemiddeld 3500 wietkopers per dag, met uitloop op piekdagen naar 5000 bezoekers. De door Alouis gemaakte opmerkingen en conclusies zijn helemaal de mijne. Om die reden heb ik zijn samenvatting hieronder overgenomen:
...En dan gaat de vlam in de pan als het gaat om de verplaatsing van 15 koffieshops uit de binnenstad van Maastricht. Burgemeester Leers in persoon is de overlast van het drugstoerisme uit België en Frankrijk meer dan beu. De oplossing wordt nu gezocht in de aanleg van een “wietboulevard” naar de rand van de stad, pal op de grens met Eijsden. Een boulevard, een weidse benaming, maar bedenkend dat hier 3 koffieshops met een oppervlakte van maar liefst 2.000 m² gebouwd gaan worden met een capaciteit van zegge en schrijven 700 parkeerplaatsen, op een oppervlakte van 8 ha, dan kun je je wel wat bij die term voorstellen. Dan hou je dus rekening met een toestroom van duizenden bezoekers per dag. De Belgische buurgemeente Visé is mordicus tegen een koffieshop, zo dicht bij de landsgrens. Ze dreigen alle contacten met Eijsden op te schorten, terwijl op het gebied van recreatie en toerisme de streek veel te bieden heeft.
De locatie die Maastricht op het oog heeft, ligt op een mooi plekje pal langs de Maas aan de Oosterweg. Die weg is ook een drukke doorgaande schoolroute. Op een steenworp afstand van recreatiepark met dagstrand: Oost Maarland. Deze trekt jaarlijks 70- 80.000 bezoekers. Geliefd bij talloze gezinnen uit Maastricht en omgeving. Ik kan me eerlijk gezegd de zorgen heel goed voorstellen van de ondernemer en van andere recreatiebedrijven in de buurt. Ook al zou er niet direct overlast ontstaan voor de gasten, dan nog is het qua presentatie geen visitekaartje om een mega koffieshop als buur te hebben. 700 parkeerplaatsen, lijkt me inderdaad wel het formaat van een meubelboulevard.
Afgezien daarvan vraag ik me af in hoeverre de drugsoverlast in Maastricht dan daadwerkelijk tot het verleden zal gaan behoren. Legale koffieshops moeten zich aan strenge regels houden; als het goed is worden ze daar ook streng op gecontroleerd. De illegale handel is een heel ander hoofdstuk. Bekend fenomeen zijn de drugsrunners die de klanten al bij de grens ophalen en hen naar de dealers brengen. Gaat men er van uit dat met verplaatsing van koffieshops de handel in harddrugs ook tot het verleden zal gaan behoren? Is met de komst van een wietboulevard alle overlast in woonbuurten waar dealers en drugsverslaafden zich ophouden dan ook voorbij? In Weert is een koffieshop gevestigd in het gemeentehuis, naast de afdeling voorlichting. Heeft drukke klandizie, maar geen centje pijn.
We begrijpen uit de toelichting dat het hier om een tijdelijke oplossing van 3 jaar zou gaan. Dan wordt de locatie verplaatst richting bedrijventerrein Maastricht- Eijsden. In de verte kun je vanaf de Oosterweg die lelijke witte dozen zien liggen. Worden er geen welstandseisen gesteld aan bedrijfspanden? Dat noemen ze nu verrommeling van het landschap. Maar een investering van die omvang voor een periode van maar 3 jaar? Is het misschien een manier om zo bezwaar- en beroepsprocedures te kunnen omzeilen? Burgemeester Leers mag zelf in dit dossier de besluiten nemen, zo wordt ons meegedeeld.
Het wordt toch werkelijk eens tijd dat de fracties van PvdA Eijsden en Maastricht met elkaar aan tafel gaan zitten om in alle openheid de zaak door te praten. Is er wel eens een goede analyse gemaakt van de problemen om op basis daarvan tot oplossingen te komen? Ik neem aan van wel, maar PvdA Eijsden is daar in ieder geval niet van op de hoogte.


In Eijsden is men ook niet blij met de komst van een grote nieuwe energiecentrale pal op de Belgisch-Nederlandse grens, nabij Vise. De Eijsdense fractie vertelt ons dat er geen groot bezwaar bestaat tegen de energiecentrale zelf, maar wel tegen de geplande bouw van een of twee 125 meter hoge koeltorens. Ter vergelijking wordt gewezen naar de hoogste toren van de ENCI, die 'nog maar' 80 meter hoog is. De koeltorens betekenen een grote horizonvervuiling in een gebied dat grote toeristische waarde heeft. Er wordt wat afgefietst en gewandeld tussen Eijsden en de Voerstreek.
Als argument voor de torens wordt gezegd dat alleen op die manier voorkomen wordt dat 's winters de snelweg aanvriest en er een constante mist over het traject Eijsden-Vise komt te liggen. Achtergrond hiervoor is dat de centrale gekoeld moet worden en men hiervoor slechts beperkt gebruik mag maken van het water uit de Maas (anders sterven planten en dieren). Bouw je een lage koeltoren, dan bestaat de kans dat op sommige momenten de waterdamp over het omliggende gebied blijft liggen. Dat leidt dan weer tot de vorming van rijp op de snelweg en dat is gevaarlijk. Klinkt logisch. Maar de Eijsdense fractie en wij (de Statenleden) vragen ons af of er serieus nagedacht is over mogelijke alternatieven. Ik ben natuurlijk geen technisch expert, maar uit eigen werkervaring weet ik bijvoorbeeld redelijk veel over lopende grootschalige experimenten waarbij 's zomers de warmte van snelwegasfalt in de grond wordt opgeslagen, om deze in de winter te gebruiken als natuurlijk alternatief voor strooien. Dit blijkt nu al zo effectief, dat men denkt het zelfs op bruggen te kunnen toepassen. In landen als Duitsland en Oostenrijk wordt al serieus erover nagedacht om het strooien met zout en grind op termijn te verbieden. Is een soortgelijke constructie niet ook in het geval van de energiecentrale bij Eijsden mogelijk? Het begied is toeristisch zo waardevol, dat we ons zeker niet zomaar moeten neerleggen bij de eerste de beste standaardoplossing.

Het derde probleem dat men in Eijsden aan ons voorlegt is een lopend experiment van de NS om tussen Maastricht en Vise een snelle treinverbinding te hebben. In het verleden reed er ieder half uur een boemeltje dat ook de plaatsen Vise en Eijsden aandeed. Deze plaatsen worden in het experiment overgeslagen. De NS geeft aan dat nu al blijkt dat de snelle verbinding economisch rendabel is. In simpele bewoordingen: er zitten genoeg passagiers in de trein.
De Eijsdenaren zijn nu bang dat na afloop van het experiment de stoptrein in Eijsden definitief vervalt. En dat zou vreemd zijn. Enerzijds omdat mensen uit Eijsden die via station Maastricht verder naar het noorden willen, door het experiment stelselmatig hun aansluiting missen. In plaats van 8 minuten treinreis tot station Maastricht zit men nu tenminste 20 minuten in de bus en tijdens de spits nog langer. Daarbij komt ook nog dat de trein zelf - in ieder geval in de ochtend- en avonduren - nog steeds datzelfde verouderde Belgische boemeltreintje is van voorheen. Het stopt alleen niet meer in Eijsden. De Eijsdense belangengroep die ons dit vertelt, vraagt zich dan ook af waarom datzelfde boemeltje niet ook gewoon weer 1 minuut in Eijsden kan stoppen. Contact met de NS blijkt zeer moeilijk (ken ik zelf uit ander verband maar al te goed!). Het enige antwoord van die kant is: stoppen in Eijsden is te duur. Dat snap ik niet. Bij vertrek belooft de Statenfractie over dit punt nadere vragen te gaan stellen bij de verantwoordelijke gedeputeerde. Wordt vervolgd.